ਸਾਵਧਾਨ ! ਕਿਤੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪੀਂਦੇ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫ਼ੀ ?
ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੈੱਡ ਟੀ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਬਿਸਤਰ ‘ਤੇ ਚਾਹ ਪੀਣਾ ਜਾਂ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਹ ਪੀਣਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਵੇਰ ਅਧੂਰੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਆਦਤ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚਾਹ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਤਾਂ ਉਹ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮ (ਸ਼ੌਚ ਆਦਿ) ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਆਦਤ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪਿੰਡਾਂ ਜਾਂ ਕਸਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਮ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਠੀਕ ਹੈ? ਇਹ ਗਲਤ ਨਹੀਂ ਕਿ ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੈਫੀਨ (Caffeine) ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਤਾਜਗੀ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਇਹ ਪੀਣਾ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣੀਏ, ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਚਾਹ-ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ…
ਐਸਿਡਿਟੀ ਅਤੇ ਪਾਚਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ
ਚਾਹ ਅਤੇ ਕੌਫ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੈਫੀਨ ਅਤੇ ਟੈਨਿਨ (Tannins) ਵਰਗੇ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਐਸਿਡਿਟੀ, ਗੈਸ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ (ਬਲੋਟਿੰਗ) ਅਤੇ ਪਾਚਣ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਹੱਡੀਆਂ ‘ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਕੈਫੀਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਦੇ ਸ਼ੋਸ਼ਣ (Calcium Absorption) ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਚਾਹ-ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਅਸਟਿਓਪੋਰੋਸਿਸ (Osteoporosis) ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨੀਂਦ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵੱਧਦਾ ਹੈ
ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੈਫੀਨ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਮਾਗ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਤਾਜ਼ਗੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਨੀਂਦ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਣਾਅ (Stress) ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ (Anxiety) ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਕੈਫੀਨ ਇੱਕ ਡਾਈਯੂਰੇਟਿਕ ਤੱਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਵਧੇਰੇ ਲਿਕਵਿਡ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਚਾਹ-ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਡੀਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬਾਲਿਜ਼ਮ ‘ਤੇ ਅਸਰ
ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਚਾਹ ਜਾਂ ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਕੋਰਟੀਸੋਲ (Cortisol) ਹਾਰਮੋਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਸਮਾਨਯ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੈਟਾਬਾਲਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੁਗਰ ਲੈਵਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ੂਗਰ (ਡਾਇਬਟੀਜ਼) ਅਤੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਸਵੇਰੇ ਚਾਹ-ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰੀਏ?
- ਚਾਹ-ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਲਕਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਕਰੋ।
- ਬਲੈਕ ਟੀ ਜਾਂ ਬਲੈਕ ਕੌਫ਼ੀ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹਰਬਲ ਜਾਂ ਗ੍ਰੀਨ ਟੀ ਅਪਣਾਓ।
- ਘੱਟ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਘੱਟ ਦੁੱਧ ਵਾਲੀ ਚਾਹ-ਕੌਫ਼ੀ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬਣਾਓ।
- ਇਹ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਦੇ ਹੀ ਤੁਰੰਤ ਨਾ ਪੀਓ, ਬਲਕਿ 1-2 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਪੀਓ।
- ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ 2-3 ਕੱਪ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਾਹ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਕਰੋ।
- ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਚਾਹ ਪੀਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
(Disclaimer : ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਤੱਥਾਂ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ, ਇਸਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਓ।)
